ΠΡΟΣΟΧΗ στο ΜΕΛΙ που θα ΑΓΟΡΑΣΕΤΕ!

Οι γιορτές πλησιάζουν, και σε κάθε Ελληνικό σπίτι τα γλυκίσματα θα έχουν την τιμητική τους. Η κατανάλωση μελιού θα είναι μεγάλη, καθώς τα περισσότερα γλυκά των Χριστουγέννων έχουν μέλι. Αυτή τη περίοδο βρίσκουν πρόσφορο έδαφος οι απατεώνες και πωλούν διάφορες γλυκαντικές ύλες, αντί για μέλι ή νοθεύουν το μέλι από μέλισσες.
Η νοθεία του μελιού είναι ένα συχνό φαινόμενο προκειμένου να αυξηθεί η ποσότητα του μελιού. Κάποιοι «παραγωγοί» προσθέτουν γλυκαντικές ουσίες ή και «βιομηχανικό» μέλι στο μέλι των μελισσών. Επίσης πωλούνται ποιοτικά κατώτερα μέλια σαν μέλι από θυμάρι κ.λ.π.
Πώς μπορούμε να ξεχωρίζουμε ένα μη νοθευμένο μέλι; Μπορούμε να το καταλάβουμε γνωρίζοντας την κάθε κατηγορία μελιού. Επειδή είναι πολλές οι κατηγορίες μελιού που κυκλοφορούν στο εμπόριο και δεν γίνεται να τις γνωρίζουμε όλες μπορεί ο καταναλωτής να αρχίσει να παρατηρεί και να μαθαίνει για την αγαπημένη του κατηγορία. Παράδειγμα το μέλι από έλατα έχει τις λεγόμενες χρυσές ανταύγειες μέσα του, τη λεγόμενη βανίλια, και ένα χαρακτηριστικό άρωμα και πυκνωτή. Επίσης ένα μη νοθευμένο μέλι όταν το χύσουμε σιγά σιγά και από ένα ύψος από ένα δοχείο σε ένα άλλο, ή με ένα κουταλάκι μπορούμε να το κάνουμε αυτό, θα παρατηρήσουμε ότι δεν κόβεται αυτή η λεπτή γραμμή που δημιουργείται. Υπάρχει συνεχόμενη ροή.
Πολλές φορές έχουμε ακούσει κάποιους να λένε «Το μέλι μου ζαχάρωσε. Ά τον άτιμο, τον απατεώνα !!!»
Λάθος!!! Τόσο το αγνό μέλι όσο και το νοθευμένο, μπορούν είτε να κρυσταλλώσουν είτε να μην κρυσταλλώσουν. Το μέλι (νοθευμένο ή αγνό) είναι ένα ασταθές υπερκορεσμένο διάλυμα, που προσπαθεί να επανέλθει την σταθερή του κατάσταση. Άρα, μόλις βρει την ευκαιρία θα αποβάλει τα επιπλέον σάκχαρα στερεοποιώντας τα.
Η κρυστάλλωση είναι μια από τις φυσικές ιδιότητες του μελιού, και δεν αποτελεί ούτε ένδειξη νοθείας ούτε ένδειξη καλής ή κακής ποιότητας.
Όσο μεγαλύτερη είναι η περιεκτικότητα του μελιού σε γλυκόζη, τόσο πιο επιρρεπή είναι στην κρυστάλλωση. Γενικά τα ανθόμελα έχουν μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε γλυκόζη από ότι τα μέλια μελιτωμάτων. Όσον αφορά στην κρυστάλλωση λοιπόν, έχουμε τρεις κατηγορίες μελιού.
1. Τα μέλια που κρυσταλλώνουν γρήγορα, από δύο εβδομάδες ως και ένα έτος, όπως το μέλι της Ερείκης, της Πορτοκαλιάς και ορισμένων ανθόμελων.
2. Τα μέλια που κρυσταλλώνουν αργά, όπως πάρα πολλά ανθόμελα ή τα όχι αμιγή μέλια μελιτωμάτων, όπως πχ το ερεικοπευκόμελο.
3. Τα μέλια που κρυσταλλώνουν πάρα πολύ αργά ή και καθόλου. Αυτά είναι μέλια μελιτωμάτων όπως του Πεύκου, του Ελάτου και της Δρυός (Βελανιδιάς).
Μπορούμε να επαναφέρουμε το κρυσταλλωμένο μέλι στην προηγουμένη υπερκορεσμένη, μη κρυσταλλωμένη κατάσταση, με την μέθοδο του "Bain Marie". Προσοχή όμως γιατί η μέθοδος αυτή έχει να κάνει με θέρμανση, και αν δεν γίνει σωστά και το μέλι υπερθερμανθεί, τότε θα κακοποιηθεί. Θα χάσει δηλαδή μέρος των συστατικών του.
Το Bain Marie πρέπει να γίνει ως εξής: Παίρνουμε μια κατσαρόλα και βάζουμε μέσα νερό. Στον πάτο βάζουμε δύο μικρά αντικείμενα (πχ κομμάτια μάρμαρο ή τούβλο) και επάνω σε αυτά τοποθετούμε το βάζο με το μέλι. Προσοχή, το βάζο να μην ακουμπά στον πάτο της κατσαρόλας αλλά να περικλείεται από νερό. Για αυτό άλλωστε βάλαμε και τα τακάκια.
Μόλις η θερμοκρασία νερού φθάσει τους 40 βαθμούς κελσίου, τότε ξεκινάμε το διαρκές ανακάτεμα του μελιού. Το μέλι δεν είναι καλός αγωγός της θερμότητας και γι’ αυτό αν δεν το ανακατεύουμε, το μέλι που εφάπτεται στα τοιχώματα του βάζου θα "καεί" και θα κακοποιηθεί, ενώ το υπόλοιπο θα μένει δροσερό και κρυσταλλωμένο. Προσέχουμε η θερμοκρασία του μελιού και του νερού να μην περάσουν τους 40 βαθμούς !
Μόλις το μέλι ρευστοποιηθεί ξεκινάμε αμέσως την αντίστροφη διαδικασία: Δηλαδή το βάζουμε σε δοχείο με δροσερό νερό και πάλι συνεχίζουμε το ανακάτεμα. Δεν το αφήνουμε ποτέ να κρυώσει μόνο του.
Το Bain Marie αν γίνει με τον παραπάνω τρόπο, δεν καταστρέφει το μέλι.
Στην Ελλάδα το κρυσταλλωμένο μέλι δεν χαίρει εκτίμησης από τον καταναλωτή, ενώ σε πολλά κράτη ο καταναλωτής προτιμά το μέλι κρυσταλλωμένο και το αλείφει επάνω στο ψωμί όπως το βούτυρο. Μάλιστα, οι παραγωγοί και έμποροι εφαρμόζουν στο μέλι επεξεργασία λεπτοκρυστάλλωσης πριν το διοχετεύσουν στο εμπόριο.
Όσο για την συντήρηση και την αποθήκευση, το μέλι πρέπει να συντηρείται σε αεροστεγώς κλεισμένα δοχεία, γυάλινα ή ανοξείδωτα, σε χώρο σκοτεινό και ξηρό μακριά από διάφορες μυρωδιές.
Τέλος, κάτι που πρέπει να προσέξουμε είναι από πού προμηθευόμαστε το μέλι. Χαρακτηριστικό της ελληνικής αγοράς είναι πως κυκλοφορούν και πωλούνται μεγαλύτερες ποσότητες ελληνικού μελιού από αυτές που παράγονται. Έτσι φαίνετε πως κάποιοι «παραγωγοί» πουλάνε μέλι από το εξωτερικό, την Κίνα για παράδειγμα, για ελληνικό.
Για την αγορά μελιού προτιμήστε μελισσοκόμους από την περιοχή σας που γνωρίζετε και εμπιστεύεστε.