Ο ΜΙΚΡΟΣ ΜΩΒ ΘΑΜΝΟΣ

Πολλοί μελισσοκόμοι μεταφέρουν τα μελίσσια τους στα θυμάρια.

Τυχαίο?

Δε νομίζω!

Ο μήνας που διανύουμε καθώς και ο επόμενος είναι από τους πιο σημαντικούς στην μελισσοκομία όσον αφορά την παραγωγή του μελιού από θυμάρι.
Ας γνωρίσουμε καλύτερα λοιπόν αυτό το μικρό μωβ θάμνο που εκατομμύρια μέλισσες περιμένουν να φλερτάρουν μαζί του.

Το θυμάρι ή θύμιο (λατ. Thymus vulgaris) είναι αγγειόσπερμο, δικότυλο φυτό, το οποίο ανήκει στην τάξη των Σωληνανθών (Tubiflorae) και στην οικογένεια των Χειλανθών (Labiatae). Είναι θάμνος μικρού ύψους (έως 40 εκατοστά), με όρθιους βλαστούς, εξαιρετικά ανθεκτικός, αναδύει πολύ ευχάριστο άρωμα.
Απαντάται στις νότιες και μεσογειακές περιοχές της Ευρώπης σε διάφορες περιοχές της Ασίας και καλλιεργείται στη βόρεια Αμερική.
Τα φύλλα του θυμαριού, όταν ξεραθούν, αποκτούν καφεπράσινο χρώμα και αναδύουν το άρωμα τους όταν θρυμματιστούν. Η γεύση τους είναι πολύ δυνατή, ελαφρώς καυστική και πλούσια. Μαζί με τους αποξηραμένους ανθούς χρησιμοποιούνται σαν μπαχαρικό για τον αρωματισμό διαφόρων φαγητών, σε ψάρια, κρέατα, σε διάφορες σάλτσες, σούπες κ.λ.π. Είναι ένα από τα βασικά συστατικά του λικέρ βενεδικτίνη.
Το θυμάρι είναι ιδιαίτερα αγαπητό στις μέλισσες και το θυμαρίσιο μέλι είναι εξαιρετικής ποιότητας.
Περιέχει αιθέριο έλαιο σε ποσοστό 1-2% και κύριο συστατικό του είναι η θυμόλη ή, αλλιώς, καμφορά του θυμαριού, έχει δε χρήσεις στην αρωματοποιία και στην οδοντιατρική.
Υπάρχουν και καλλωπιστικές ποικιλίες που καλλιεργούνται σε διάφορους κήπους.
Στην Ελλάδα υπάρχουν 23 αυτοφυή είδη και τα πιο σημαντικά είναι:
1.-Αγριοθυμάρι. Μικρός θάμνος με βλαστούς ξυλώδεις ξαπλωμένους. Βρίσκεται σε πολλές βραχώδεις, ορεινές, ξηρές περιοχές της ηπειρωτικής Ελλάδας. Κοντά στις περιοχές όπου φύεται το άγριο θυμάρι τοποθετούνται κυψέλες με μέλισσες και παράγεται εκλεκτό μέλι.
2.-Χαμοθρούμπι. Πολύ κοινό σε διάφορες πεδινές περιοχές και λιβάδια της Μακεδονίας και της Θράκης.
3.-Σμάρι ή θυμάρι της Aττικής. Βρίσκεται σε διάφορες βραχώδεις περιοχές της Αττικής, της Αχαΐας, Κορινθίας και Ολύμπου.
To Θυμαρίσιο μέλι θεωρείται αρίστης ποιότητας. Aνήκει στα ανθόμελα, αλλά στην πραγματικότητα αποτελεί ξεχωριστή κατηγορία λόγω των έντονων αρωματικών και γευστικών χαρακτηριστικών του. H όψη του είναι ιδιαίτερα ελκυστική, γι’ αυτό και το προτιμούν συνήθως οι καταναλωτές. H μεγάλη του όμως ζήτηση οφείλεται και στο γεγονός ότι, αν αναμειχθεί με άλλους τύπους μελιών (ακόμα και σε μικρές ποσότητες), επηρεάζει καθοριστικά το άρωμά τους. H παραγωγή του ανέρχεται περίπου στο 10% της συνολικής παραγωγής μελιού της Eλλάδας. Oι καλύτερες περιοχές παραγωγής θυμαρίσιου μελιού θεωρούνται τα ελληνικά νησιά και ιδιαίτερα η Kρήτη και τα Kύθηρα.
Tο θυμαρίσιο μέλι έχει ευχάριστη γεύση, αλλά ορισμένες φορές, λόγω υψηλής συγκέντρωσης σε φρουκτόζη, αφήνει μια αίσθηση καψίματος στο στόμα. Είναι έντονα αρωματικό μέλι.
Το χρώμα του είναι συνήθως ανοιχτό κεχριμπαρένιο. (Tο θυμαρίσιο μέλι της Aττικής και των Kυκλάδων είναι πιο ανοιχτό από το θυμαρίσιο μέλι της Kρήτης, που είναι σκούρο πορτοκαλί.)
Tο θυμαρίσιο μέλι θεωρείται ότι έχει τονωτικές και αντισηπτικές ιδιότητες.
Κρυσταλλώνει σε διάστημα 6-18 μηνών.

ΤΟ ΑΡΘΡΟ ΤΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥ ΠΑΠΑΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΥ, ΧΩΡΙΣ ΨΑΛΙΔΙΣΜΑΤΑ.

Ανταπόκριση από την ετήσια Γενική Συνέλευση της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Επαγγελματιών Μελισσοκόμων (E.P.B.A.)

Αλέξανδρος Παπαχριστοφόρου
Γεωπόνος, Διδάκτορας Μελισσοκομίας Α.Π.Θ.
Εργαστήριο Εξέλιξης, Γονιδιώματος και Διαφοροποίησης των Ειδών
(L.E.G.S. - C.N.R.S.)

Η 13η Γενική Συνέλευση της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Επαγγελματιών Μελισσοκόμων (E.P.B.A.) διεξήχθη στο Oppenau της Γερμανίας, μεταξύ 8 και 12 Μαρτίου 2010. Το Oppenau, στο οποίο είχε πραγματοποιηθεί η πρώτη Γενική Συνέλευση της E.P.B.A., αποτελεί πλέον τη μόνιμη έδρα της Ομοσπονδίας. Βρίσκεται στην περιοχή της Αλσατίας, σε πολύ μικρή απόσταση από τα γαλλικά σύνορα και την έδρα του Ευρωκοινοβουλίου. Οι εργασίες της συνέλευσης κράτησαν τρεις μέρες ενώ την τελευταία μέρα δόθηκε συνέντευξη τύπου στο Ευρωκοινοβούλιο, κατά την οποία ενημερώθηκαν δημοσιογράφοι από όλες τις ευρωπαϊκές χώρες για τα προβλήματα τις ευρωπαϊκής μελισσοκομίας.

Παρά τις υπερβολικά αντίξοες καιρικές συνθήκες, αντιπροσωπίες από σχεδόν όλες τις ομοσπονδίες-μέλη, κατάφεραν να παρευρεθούν στο χιονισμένο Oppenau. Για μία ακόμη φορά όμως, για τρίτη συνεχόμενη χρονιά, η Ελλάδα δεν είχε εκπροσώπηση στη Συνέλευση μιας και δεν κατέστη δυνατόν να μεταβεί κάποιο εντεταλμένο άτομο από την ΟΜΣΕ. Αν και την τελευταία χρονιά, μέσω του διαδικτύου, η ΟΜΣΕ ανέπτυξε αυξημένη δραστηριότητα και συμμετοχή στα δρώμενα της E.P.B.A., η απαραίτητη και σημαντική φυσική παρουσία εκπροσώπου στη Γενική Συνέλευση δεν υλοποιήθηκε λόγω οικονομικών προβλημάτων. Η άποψη των παρευρισκόμενων όμως, όπως αυτή εκφράστηκε την πρώτη ημέρα της Γενικής Συνέλευσης (άποψη με την οποία συντάσσομαι) ήταν πως η φυσική παρουσία στην ουσιαστικότερη συνάντηση της E.P.B.A., κατά την οποία λαμβάνονται από κοινού όλες οι αποφάσεις, δεν θα έπρεπε να προσκρούει σε κανένα εμπόδιο, οικονομικής ή άλλης φύσης. Ειδικότερα όταν πλέον το μέρος της Συνέλευσης είναι γνωστό ένα χρόνο πριν, γεγονός που επιτρέπει την αγορά φτηνών εισιτηρίων καθώς και την πραγματοποίηση άλλων ενεργειών ούτως ώστε το κόστος της συμμετοχής να είναι χαμηλό.

Στα της συνέλευσης, το κύριο θέμα που απασχόλησε τις εργασίες ήταν οι απώλειες των μελισσών. Δυστυχώς, τα πράγματα είναι άσχημα πλέον στα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη. Οι απώλειες μελισσών δεν περιορίζονται. Αντίθετα, επεκτείνονται συνεχώς. Αυτό που φαινόταν στην αρχή πρόβλημα μερικών περιοχών σε κάποιες χώρες, επεκτείνεται και παρουσιάζει έξαρση κυρίως στη Γερμανία, την Αυστρία και τη Γαλλία. Ένας μεγάλος αριθμός αιτιών ή αιτιάσεων έχουν προταθεί ως λόγοι πρόκλησης των απωλειών. Η βαρρόα (που ως συνήθως αναφέρεται ως η κύρια αιτία…), η Νοσεμίαση και κυρίως η Ασιατική μορφή της, οι περιβαλλοντικές συνθήκες κτλ. Σχετικά με τη βαρρόα, αναφέρθηκε από παρευρισκόμενους που είχαν στοιχεία από την Αμερική, πως η μελισσοκομική πράξη στις ΗΠΑ αίρει αυτή την αιτίαση: Στις ΗΠΑ σε πάρα πολλές περιπτώσεις, οι μελισσοκόμοι χρησιμοποιούν τα πιο αποτελεσματικά σκευάσματα κατά της βαρρόα, σε πολύ μεγάλες δόσεις, αδιαφορώντας για τις επιπτώσεις στην ποιότητα των προϊόντων της κυψέλης από τη συσσώρευση υψηλών συγκεντρώσεων υπολειμμάτων. Ο λόγος είναι πως τα μελίσσια χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για την επικονίαση των καλλιεργειών επί πληρωμή και το μέλι συχνά δεν συλλέγεται καν. Ως αποτέλεσμα, οι μελισσοκόμοι στις ΗΠΑ διαθέτουν τα πιο “καθαρά” μελίσσια από βαρρόα. Σε αντίθεση όμως με το τι θα περίμενε κανείς αν το αίτιο για τις απώλειες των μελισσιών ήταν η βαρρόα, στις ΗΠΑ καταγράφονται οι μεγαλύτερες απώλειες μελισσιών από κάθε άλλη χώρα. Τα μέλη της E.P.B.A. υποστηρίζουν πως οι κύριες αιτίες των απωλειών είναι η χρήση φυτοπροστατευτικών ουσιών, επικίνδυνων για τις μέλισσες (κυρίως της ομάδας των νεονικοτινοειδών), η εξάπλωση των γενετικά τροποποιημένων καλλιεργειών (μεταλλαγμένα) και η μείωση των εκτάσεων των μελισσοβοσκών λόγω της εξάπλωσης για παράδειγμα των καλλιεργειών για βιοκαύσιμα. Πλέον υπάρχει και πληθώρα ερευνητικών εργασιών που με τα αποτελέσματά τους στηρίζουν όλα τα πιο πάνω, παρά τις δυσκολίες που συναντάνε στη δουλειά τους οι ερευνητές που θέλουν να ασχοληθούν με αυτά τα “καυτά” θέματα, τα οποία θίγουν συμφέροντα δισεκατομμυρίων. Φυσικά, κανείς δεν αρνείται ότι άλλοι παράγοντες δρουν σε συνέργεια με όσα προαναφέρθηκαν, αλλά η ουσία είναι πως για πολλά χρόνια κατά τα οποία οι μελισσοκόμοι είχαν να αντιμετωπίσουν μόνο τις ασθένειες των μελισσών, οι απώλειες δεν παρουσίαζαν σε καμία περίπτωση το μέγεθος που βλέπουμε στις μέρες μας.

Ένα από τα κύρια αιτήματα που έθεσε η E.P.B.A. κατά τη συνέντευξη τύπου στο Ευρωκοινοβούλιο ήταν η ανάγκη για αλλαγή των μεθόδων που χρησιμοποιούνται κατά την αξιολόγηση της επικινδυνότητας των φυτοπροστατευτικών ουσιών στις μέλισσες. Είναι γνωστό και αποδεδειγμένο από την επιστημονική κοινότητα πως οι έλεγχοι είναι ιδιαιτέρα ελλιπείς. Θεωρούν τις μέλισσες ως μεμονωμένα έντομα και δε λαμβάνουν υπ’ όψιν το μελίσσι ως υπεροργανισμό. Δεν ερευνούν τυχών επιπτώσεις στη συμπεριφορά, τη μνήμη και τη μάθηση των μελισσών και το κυριότερο, δεν αξιολογούν τις επιπτώσεις υποθανατηφόρων δόσεων. Ως αποτέλεσμα, σκευάσματα που αξιολογούνται ως μη μελισσοτοξικά, προκαλούν κατά την εφαρμογή τους σοβαρές, άμεσες ή έμμεσες βλάβες στις μέλισσες και στο μελίσσι.

Ένα άλλο πρόβλημα που έχει σοβαρές επιπτώσεις στις μέλισσες και συνδέεται άρρηκτα με τη διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος, είναι οι καλλιεργητικές πρακτικές, κυρίως στις εντατικής μορφής και μεγάλων εκτάσεων καλλιέργειες. Τεράστιες εκτάσεις μεταβάλλονται σταδιακά στις λεγόμενες “πράσινες ερήμους”, όπου καλλιεργείται συνεχώς μόνο ένα είδος με αποτέλεσμα την αλλαγή της φυσιογνωμίας ολόκληρων περιοχών, τις αρνητικές επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον και την ολοκληρωτική καταστροφή της βιοποικιλότητας. Φυσικά, οι μέλισσες και οι μελισσοκόμοι είναι τα πρώτα θύματα αυτών των καλλιεργητικών μεθόδων. Η E.P.B.A., έχοντας συνειδητοποιήσει πως το να πιέζεις προς αλλαγή τέτοιων μεθόδων θυμίζει το “στου κουφού την πόρτα…”, έπραξε για πρώτη φορά κάτι εντελώς διαφορετικό. Σε συνεργασία με την Ομοσπονδία Ανεξάρτητων Γαλακτοπαραγωγών της Γερμανίας, όρισε τις καλλιεργητικές φροντίδες που θα έπρεπε να ακολουθούνται έτσι ώστε το γάλα που θα παραχθεί να μπορεί να χαρακτηριστεί ως “φιλικό προς τις μέλισσες”. Σε αντάλλαγμα, το λογότυπο της E.P.B.A. θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί κατά την προώθηση του γάλακτος, τα μέλη της E.P.B.A. θα προβούν σε ενέργειες ενημέρωσης των υπευθύνων και του κοινού και οι γερμανοί μελισσοκόμοι, μαζί με το μέλι που θα πουλάνε, θα διανέμουν στους καταναλωτές τους ενημερωτικό υλικό σχετικό με αυτό το γάλα. Η επιτυχία αυτού του εγχειρήματος, θα αποτελέσει την αρχή για προσέγγιση και άλλων ομάδων παραγωγών. Το όφελος είναι πολλαπλό: Ο παραγωγοί θα πουλάνε τα προϊόντα τους σε ένα ευαισθητοποιημένο κοινό (απολαμβάνοντας κατά κανόνα υψηλότερες τιμές) και οι μελισσοκόμοι θα αρχίσουν σταδιακά να “επανακαταλαμβάνουν” τεράστιες εκτάσεις που ήταν “χαμένες” από μελισσοκομικής άποψης.

Σε ότι αφορά στα μεταλλαγμένα, η κατάσταση παραμένει άσχημη και δεν διαφαίνεται κάποια προοπτική βελτίωσης. Η πολιτική της Ε.Ε. η οποία εκφράζεται μέσω της καταστροφικής για τους μελισσοκόμους αρχής της “συνύπαρξης” αλλά και των συνεχόμενων υπαναχωρήσεων σε θέματα έγκρισης νέων γενετικά τροποποιημένων φυτών, προδιαθέτει για χειρότερες μέρες. Μοναδική ελπίδα είναι η σταθερή αντίθεση των καταναλωτών και η συνεχώς αυξανόμενη αντίδραση που συναντούν από όλο και περισσότερους πολίτες οι οποίοι οργανώνουν και συντονίζουν τη δράση και τις εκδηλώσεις τους. Η E.P.B.A. έχει ξεκινήσει εδώ και τρία χρόνια ένα αγώνα ενημέρωσης του κοινού για τις επιπτώσεις των μεταλλαγμένων τόσο στις μέλισσες όσο και γενικότερα. Μεγάλο μέρος της συνέντευξης τύπου στο Ευρωκοινοβούλιο χρησιμοποιήθηκε για την ενημέρωση των δημοσιογράφων (και των ευρωβουλευτών) σχετικά με το συγκεκριμένο θέμα. Παράλληλα, η E.P.B.A. ξεκινά από φέτος ένα κύκλο επαφών και συντονισμού δράσεων με περιβαλλοντικές οργανώσεις, ομάδες παραγωγών και καταναλωτικές ομάδες που μάχονται κατά της διάδοσης και επικράτησης των γενετικά τροποποιημένων καλλιεργειών στην Ευρώπη.

-Αυτό είναι το άρθρο ατόφιο χωρίς περικοπές, που έστειλε στο περιοδικό της Ο.Μ.Σ.Ε.«ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΙΚΟ Βήμα» ο κύριος Αλέξανδρος Παπαχριστοφόρου και δημοσιεύθηκε στο τεύχος 44 ΜΑΙΟΣ – ΙΟΥΝΙΟΣ 2010 το οποίο ψαλιδίστηκε και στη συνέχεια ακολούθησε η παρακάτω αλληλογραφία μεταξύ του κυρίου Παπαχριστοφόρου και εκπροσώπου του περιοδικού. Τα συμπεράσματα δικά σας.

ΠΡΟΣ Ο.Μ.Σ.Ε. 18/5/2010

Προς: Τον Εκδότη του Μελισσοκομικού Βήματος,
Το Διοικητικό Συμβούλιο Ομοσπονδίας Μελισσοκομικών Συλλόγων Ελλάδας (Ο.Μ.Σ.Ε.)

Θέμα: Λογοκρισία άρθρου που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Μελισσοκομικό Βήμα»

Αξιότιμοι Κύριοι,

Με έκπληξη και οργή, διαπίστωσα πως στο τελευταίο τεύχος του Μελισσοκομικού Βήματος (Τεύχος 44, Μαΐου-Ιουνίου 2010, σελίδα 10-11), δημοσιεύθηκε λογοκριμένο, ενυπόγραφο άρθρο μου, με τίτλο «Ευρωπαϊκοί προβληματισμοί για απώλειες μελισσών και καλλιεργητικές πρακτικές» ο οποίος δεν ήταν καν ο αρχικός τίτλος του άρθρου που σας απέστειλα: «Ανταπόκριση από την ετήσια Γενική Συνέλευση της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Επαγγελματιών Μελισσοκόμων (E.P.B.A.)».

Η αφαίρεση μέρος του κειμένου, χωρίς καμία αναφορά στο περιοδικό, χωρίς να έχω ερωτηθεί ή ενημερωθεί εκ των προτέρων και χωρίς να έχω συναινέσει, αποτελεί πράξη αδιανόητη και απαράδεκτη, η οποία παραπέμπει σε άλλα ήθη και εποχές.
Αν κάτι που ανέφερα δεν σας έβρισκε σύμφωνους, ήταν θεμιτό να αντιπαραθέσετε σχόλια και κριτική μετά τη δημοσίευση αυτούσιου του κειμένου. Μπορούσατε επίσης να απορρίψετε εξ’ ολοκλήρου τη δημοσίευση του άρθρου. Σε καμία περίπτωση όμως δεν έχετε το παραμικρό δικαίωμα να προχωρήσετε σε επιλεκτική λογοκρισία εν αγνοία του συγγραφέα.

Για όλα τα πιο πάνω, απαιτώ να δημοσιευθεί στο επόμενο τεύχος του περιοδικού χωρίς καμία παρέμβαση η παράγραφος που αφαιρέθηκε, συνοδευόμενη από τη δημόσια απολογία του περιοδικού. Σε αντίθετη περίπτωση, θα προβώ σε κάθε απαραίτητη και ενδεδειγμένη ενέργεια. Δε ζητώ καμία αιτιολόγηση για το κίνητρο αυτής της πράξης μιας και κάτι τέτοιο με βρίσκει αδιάφορο.

Σας παρακαλώ να μου κοινοποιήσετε άμεσα τις προθέσεις σας, μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, για το τι αποφασίσατε να πράξετε ως προς το αίτημά μου.

Με τιμή,

Αλέξανδρος Παπαχριστοφόρου


ΠΡΟΣ Ο.Μ.Σ.Ε. 26/5/2010:

Προς τον εκδότη του Περιοδικού "Το Μελισσοκομικό Βήμα".

Αξιότιμε κύριε,

Με το παρόν μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου επιθυμώ να σας υπενθυμίσω ότι αναμένω απάντηση στην επιστολή μου προς εσάς με ημερομηνία 18/5/2010 και τίτλο "Λογοκρισία άρθρου που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Μελισσοκομικό Βήμα".

Γνωρίζω από το Κέντρο Δικτύου του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης πως το ηλεκτρονικό μήνυμα που περιείχε την επιστολή αναγνώστηκε στις 18/5/2010 στις 12:29μμ. Συνεπώς, είστε ενήμεροι τόσο για το αίτημα μου όσο και για την παράκληση για άμεση ενημέρωση για τις προθέσεις σας μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, έτσι ώστε να αποφασίσω και εγώ για τις επόμενες ενέργειες μου. Σας τονίζω πως θεωρώ το θέμα ιδιαίτερα σοβαρό και δε σκοπεύω να το αφήσω να ξεχαστεί.

Σας παρακαλώ για μία ακόμη φορά όπως απαντήσετε άμεσα στην επιστολή μου.

Με τιμή,

Αλέξανδρος Παπαχριστοφόρου


ΑΠΟ Ο.Μ.Σ.Ε. 31/5/2010:

Αγαπητέ κ. Παπαχριστοφόρου,

Μετά τη γνωστοποίηση που μας κάνατε την 25/3/2010 για το άρθρο που ετοιμάζατε για τη Μ.Ε. σας ζήτησα δια της υπαλλήλου μας να μας στείλετε αναφορά για τα θέματα που συζητήθηκαν στη Γ.Σ. της ΕΡΒΑ. Δικαίωμά σας η αποδοχή, και σας ευχαριστώ γι΄ αυτό, ή η άρνηση.
Με την παραλαβή του κειμένου σας με τίτλο «Ανταπόκριση από την ετήσια Γ.Σ. της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Επαγγελματιών Μελισσοκόμων» διαπίστωσα ότι ξεπεράσατε τα όρια της ενημέρωσης και προχωρήσατε σε κρίσεις, οι οποίες δεν είναι ενημέρωση, όπως επίσης ότι υπογράψατε το κείμενο ως γεωπόνος, διδάκτορας μελισσοκομίας Α.Π.Θ. Εργαστήριο εξέλιξης, γονιδιώματος και διαφοροποίησης των ειδών και όχι ως αντιπρόεδρος της ΕΡΒΑ. Όπως σας είναι γνωστό, κριτική στους φορείς μπορούν να ασκούν τα μέλη τους ή οι φορείς των οποίων είναι μέλη. Αποδεκτή θα ήταν για εμάς η κριτική από την ΕΡΒΑ αλλά όχι από το γεωπόνο διδάκτορα μελισσοκομίας Α.Π.Θ. Εργαστήριο εξέλιξης, γονιδιώματος και διαφοροποίησης των ειδών.
Λαμβάνοντας τα σχόλιά σας ως μία παρέκκλιση χωρίς σκοπιμότητα, ως υπεύθυνος του γραφείου της Ο.Μ.Σ.Ε. το ξεπέρασα και θεώρησα ότι σας δίνονταν η δυνατότητα της δεύτερης σκέψης. Λογοκρισία δεν υπάρχει όπως δεν υπήρξε άρθρο σας. Η ανταπόκριση είναι ένα δελτίο τύπου, τίποτα περισσότερο τίποτα λιγότερο. Όσο για τον τίτλο, βάλαμε τον τίτλο που πιστεύαμε ότι κεντρίζει το ενδιαφέρον των αναγνωστών μας. Στην ενημέρωση δεν επιτρέπονται προσωπικές κρίσεις και απόψεις, αυτές μπορούν να γραφούν σε άλλο κείμενο.
Κύριε Παπαχριστοφόρου, απαιτήσεις έχουμε από αυτούς που μας χρωστάνε ή από αυτούς που μας βλάψανε. Απ΄ όσο γνωρίζω η Ο.Μ.Σ.Ε. δεν υπήρξε ποτέ εχθρός σας, αντιθέτως σας θεωρούσαμε «τον δικό μας άνθρωπο» και αυτό θα συνεχίσουμε να κάνουμε.
Προσωπικά θεωρώ ότι δεν υπάρχει κανένας λόγος να συνεχίσουμε να συζητάμε για ένα θέμα που προσπεράσαμε, και που για μας ποτέ δεν υπήρξε.


Φιλικά

Για την Ο.Μ.Σ.Ε.


Β. Ντούρας


ΠΡΟΣ Ο.Μ.Σ.Ε. 3/6/2010:

Αγαπητέ κ. Ντούρα,

Από την επιστολή σας (31/5/2020) συμπεραίνω πως δεν έχετε αντιληφθεί τη σημασία που αποδίδω στην πράξη σας να λογοκρίνετε το άρθρο που σας έστειλα προς δημοσίευση. Γιατί, όσες αιτιάσεις και τερτίπια κι’ αν χρησιμοποιήσετε, το γεγονός είναι ένα: Προβήκατε σε ωμή και προσβλητική λογοκρισία!
Γνωρίζετε φυσικά πως η λογοκρισία αποτελεί μηχανισμό ολοκληρωτικών καθεστώτων και όχι πρακτική ενός δημοκρατικά εκλεγμένου συνδικαλιστικού οργάνου. Το μόνο νέο που προσθέτει στο προηγούμενο ατόπημά σας η απαντητική σας επιστολή, είναι η διαπίστωση πως δεν βρίσκετε καν το θάρρος να το παραδεχθείτε και να επανορθώσετε. Οφείλω φυσικά να απαντήσω σε όσα αναφέρετε και στη συνέχεια να κινηθώ όπως νομίζω για την υπεράσπιση του εαυτού μου.
«Μετά τη γνωστοποίηση που μας κάνατε την 25/3/2010 για το άρθρο που ετοιμάζατε για τη Μ.Ε. σας ζήτησα δια της υπαλλήλου μας να μας στείλετε αναφορά για τα θέματα που συζητήθηκαν στη Γ.Σ. της ΕΡΒΑ. Δικαίωμά σας η αποδοχή, και σας ευχαριστώ γι΄ αυτό, ή η άρνηση.
Με την παραλαβή του κειμένου σας με τίτλο «Ανταπόκριση από την ετήσια Γ.Σ. της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Επαγγελματιών Μελισσοκόμων» διαπίστωσα ότι ξεπεράσατε τα όρια της ενημέρωσης και προχωρήσατε σε κρίσεις, οι οποίες δεν είναι ενημέρωση, όπως επίσης ότι υπογράψατε το κείμενο ως γεωπόνος, διδάκτορας μελισσοκομίας Α.Π.Θ. Εργαστήριο εξέλιξης, γονιδιώματος και διαφοροποίησης των ειδών και όχι ως αντιπρόεδρος της ΕΡΒΑ. Όπως σας είναι γνωστό, κριτική στους φορείς μπορούν να ασκούν τα μέλη τους ή οι φορείς των οποίων είναι μέλη. Αποδεκτή θα ήταν για εμάς η κριτική από την ΕΡΒΑ αλλά όχι από το γεωπόνο διδάκτορα μελισσοκομίας Α.Π.Θ. Εργαστήριο εξέλιξης, γονιδιώματος και διαφοροποίησης των ειδών.»
Κατ’ αρχήν, υπογράφω πάντα τα άρθρα που γράφω με το όνομά μου, την ιδιότητά μου και το χώρο εργασίας μου, για να γνωρίζει ο αναγνώστης ποιος είμαι και να μπορεί να επικοινωνήσει μαζί μου αν το επιθυμεί. Ακριβώς το ίδιο κάνουν και οι περισσότεροι αρθρογράφοι στο περιοδικό σας. Ανατρέξτε στο τεύχος 44 που περιέχει το παραποιημένο άρθρο μου, στις σελίδες 34, 58 κτλ καθώς και σε όλα σχεδόν τα προηγούμενα τεύχη για να το διαπιστώσετε και μόνος σας. Αν παρέλειψα να αναφέρω πως είμαι και αντιπρόεδρος της E.P.B.A. και εσείς δεν το γνωρίζετε, θα φροντίσω να μην επαναληφθεί σε μελλοντική αρθρογραφία μου.
Τα περί κρητικής που αναφέρετε είναι δικές σας απόψεις μιας και δεν υπάρχουν κατοχυρωμένα πουθενά (σε κανένα καταστατικό, σε καμία διακήρυξη, σε κανένα νόμο) και έρχονται σε πλήρη αντίθεση με τη δική μου άποψη που συνοψίζεται στο «όλοι κρίνουμε και όλοι κρινόμαστε». Ιδιαίτερα τα μέλη των συνδικαλιστικών οργάνων έχουν το δικαίωμα να κρίνουν τα πεπραγμένα και τις συμπεριφορές των οργάνων αυτών. Να σας υπενθυμίσω φυσικά, παραθέτοντας και τη σχετική πρόταση, πως στην παράγραφο που λογοκρίνατε δεν εξέφρασα κριτική ή άποψη δική μου αποκλειστικά αλλά μετέφερα ακριβώς αυτό που εκφράστηκε από πολλά μέλη της Γενικής Συνέλευσης: «…Η άποψη των παρευρισκόμενων όμως, όπως αυτή εκφράστηκε την πρώτη ημέρα της Γενικής Συνέλευσης (άποψη με την οποία συντάσσομαι) ήταν πως η φυσική παρουσία στην ουσιαστικότερη συνάντηση της E.P.B.A., κατά την οποία λαμβάνονται από κοινού όλες οι αποφάσεις, δεν θα έπρεπε να προσκρούει σε κανένα εμπόδιο, οικονομικής ή άλλης φύσης…»
«Λαμβάνοντας τα σχόλιά σας ως μία παρέκκλιση χωρίς σκοπιμότητα, ως υπεύθυνος του γραφείου της Ο.Μ.Σ.Ε. το ξεπέρασα και θεώρησα ότι σας δίνονταν η δυνατότητα της δεύτερης σκέψης.»
Δεν σας έδωσε κανένας το δικαίωμα να «θεωρείτε» ή να χαρακτηρίζετε τα όσα γράφω χωρίς πρώτα να ρωτάτε τη γνώμη μου! Και φυσικά δεν μπορώ να σας ευχαριστήσω για την παροχή της «δεύτερης ευκαιρίας» προς συνετισμό!
«Λογοκρισία δεν υπάρχει όπως δεν υπήρξε άρθρο σας. Η ανταπόκριση είναι ένα δελτίο τύπου, τίποτα περισσότερο τίποτα λιγότερο. Όσο για τον τίτλο, βάλαμε τον τίτλο που πιστεύαμε ότι κεντρίζει το ενδιαφέρον των αναγνωστών μας. Στην ενημέρωση δεν επιτρέπονται προσωπικές κρίσεις και απόψεις, αυτές μπορούν να γραφούν σε άλλο κείμενο.»
Με αυτά που γράφετε, πέρα από το ότι προσπαθείτε με κάθε τρόπο να δικαιολογήσετε τα αδικαιολόγητα, αναιρείτε τον ίδιο σας τον εαυτό: Αν θεωρήσατε το άρθρο μου ανταπόκριση, έπρεπε τουλάχιστον να κρατήσετε τον αρχικό τίτλο που περιείχε αυτό τον όρο. Και φυσικά, πριν την αλλαγή τίτλου, έπρεπε να ενημερώσετε τον συγγραφέα. Δεν είμαι ούτε ανταποκριτής σας για να σας στείλω ανταπόκριση, ούτε δημοσιογράφος για να σας στείλω δελτίο τύπου ούτε υφιστάμενός σας για να μεταβάλλετε τα γραφόμενα μου όπως επιθυμείτε. Λογοκρισία φυσικά και υπήρξε όπως και καταπάτηση κάθε δεοντολογικής έννοιας. Αν δεν σας άρεσε κάτι που έγραψα ή αν δεν επιθυμούσατε να φτάσει στο αναγνωστικό σας κοινό, μπορούσατε να με ενημερώσετε, να μη δημοσιεύσετε τίποτα ή να δημοσιεύσετε αυτούσιο το κείμενο και στη συνέχεια να προσθέσετε κάθε σχόλιο ή κριτική που θα επιθυμούσατε.
«Κύριε Παπαχριστοφόρου, απαιτήσεις έχουμε από αυτούς που μας χρωστάνε ή από αυτούς που μας βλάψανε. Απ΄ όσο γνωρίζω η Ο.Μ.Σ.Ε. δεν υπήρξε ποτέ εχθρός σας, αντιθέτως σας θεωρούσαμε «τον δικό μας άνθρωπο» και αυτό θα συνεχίσουμε να κάνουμε.»»
Κύριε Ντούρα, για πρώτη φορά είμαι υποχρεωμένος να συμφωνήσω με μία άποψή σας: απαιτήσεις έχουμε απ’ αυτούς που μας βλάψανε. Αυτός είναι ακριβώς ο λόγος που απαίτησα να επανορθώσετε. Επειδή με την πράξη σας βλάψατε τα δικαιώματά μου και την προσωπικότητά μου. Έχω δημοσιεύσει ένα σχετικά μεγάλο αριθμό άρθρων σε ελληνικά και διεθνή μελισσοκομικά περιοδικά, σε εφημερίδες και ηλεκτρονικά μέσα καθώς και άρθρα σε έγκριτα επιστημονικά περιοδικά. Είναι η πρώτη και μοναδική φορά που κάποιος αλλοίωσε ή λογόκρινε έστω και μία λέξη από τα γραπτά μου χωρίς την έγκριση μου.
«Προσωπικά θεωρώ ότι δεν υπάρχει κανένας λόγος να συνεχίσουμε να συζητάμε για ένα θέμα που προσπεράσαμε, και που για μας ποτέ δεν υπήρξε.»
Προσωπικά διαφωνώ κάθετα μαζί σας. Θεωρώ πως θέμα υπήρξε και μάλιστα εξαιρετικά σοβαρό. Και πέρα από το προσωπικό θέμα, η υιοθέτηση τέτοιων πρακτικών και νοοτροπιών, γεννά ανησυχίες για τον τρόπο χειρισμού αντίστοιχων θεμάτων και γενικότερης λειτουργίας της Ο.Μ.Σ.Ε….
Αν πιστεύετε ότι δεν υπάρχει κανένας λόγος να συνεχίσουμε να συζητάμε, είναι σίγουρα δικαίωμά σας. Όπως και δικό μου δικαίωμα είναι να προβώ πλέον σε κάθε ενέργεια για την πράξη σας αυτή. Σας γνωστοποιώ ότι ως πρώτη τέτοια ενέργεια, σκοπεύω να ακυρώσω τη λογοκρισία σας στην πράξη, ενημερώνοντας με κάθε τρόπο τον κάθε μελισσοκόμο ή μελισσοκομικό φορέα που γνωρίζω για την ενέργεια σας, και γνωστοποιώντας το μέρος του άρθρου που λογοκρίνατε. Επίσης, σκοπεύω να κοινοποιήσω και τη σχετική αλληλογραφία, χωρίς καμία αλλαγή και φυσικά χωρίς καμία λογοκρισία, έτσι ώστε να μπορεί ο καθένας να κρίνει και να βγάλει τα συμπεράσματά του.

Φιλικά
Αλέξανδρος Παπαχριστοφόρου


Φιλικά

Για την Ο.Μ.Σ.Ε.

Β. Ντούρας

ΥΓ. Μιας και υπογράφετε εκ μέρους της Ο.Μ.Σ.Ε. θα ήθελα πραγματικά να γνωρίζω αν τα πιο πάνω είναι και η άποψη του Δ.Σ. της Ο.Μ.Σ.Ε.

Ο ΤΡΥΓΟΣ

Ο τρύγος είναι μια κοπιαστική εργασία του μελισσοκόμου, και ταυτόχρονα ευχάριστη, γιατί απολαμβάνει την ανταμοιβή των κόπων του, όχι πάντα βέβαια.
Ο μήνας που διανύουμε, καθώς και οι επόμενοι, είναι μήνες που σχεδόν όλοι οι μελισσοκόμοι, επαγγελματίες και ερασιτέχνες, θα τρυγήσουμε από ένα, έως εκατοντάδες πλαίσια με μέλι. Τόσο εκείνοι με το ένα, όσο και εκείνοι με τα εκατοντάδες πλαίσια, θα πρέπει να έχουμε τα απαραίτητα εργαλεία και σκεύη για την διαδικασία του τρύγου.
Τα εργαλεία που χρησιμοποιούμε στον τρύγο είναι το μαχαίρι απολεπισμού, ο πάγκος απολεπίσματος, ο μελιτοεξαγωγέας, το φίλτρο μελιού, και το δοχείο διαύγασης.
Τρύγος είναι η αφαίρεση του μελιού από σφραγισμένες κηρήθρες με ώριμο μέλι.
Ώριμο μέλι, είναι όταν έχει σφραγισθεί από τις μέλισσες όλη η κηρήθρα ή τουλάχιστον τα ¾ της κάθε επιφάνειας του πλαισίου.

Το μέλι από τις κηρήθρες των εγχώριων κυψελών βγαίνει με σύνθλιψη και συνεπώς καταστροφή της κηρήθρας, ενώ στις σύγχρονες κυψέλες, με κινητά πλαίσια, χρησιμοποιείται η φυγοκέντρηση με κατάλληλα μηχανήματα όπως μελιτοεξαγωγείς, χειροκίνητους ή ηλεκτροκίνητους, χωρίς καταστροφή της κηρήθρας.
Η αφαίρεση των κηρηθρών με το σφραγισμένο μέλι είναι η πιο κουραστική φάση της διαδικασίας του τρύγου. Ο μελισσοκόμος πρέπει να αποφασίσει ποιες, και πόσες κηρήθρες θα αφαιρέσει και πότε. Ο καλύτερος χρόνος για τρύγο είναι πριν το τέλος της μελιτοφορίας. Δεν παίρνουμε κηρήθρες με γόνο ή με πολύ γύρη. Το πόσες κηρήθρες αφαιρούμε εξαρτάται από την εποχή του τρύγου, την περιοχή, και γενικά από την εμπειρία και την γνώση του μελισσοκόμου. Καλό είναι να αφήνουμε πάντα στο μελίσσι 10~15 κιλά μέλι, για να αντιμετωπίζει προβλήματα από έλλειψη τροφής λόγω ξηρασίας, κακοκαιρίας, κ.λ.π.
Ένας τρόπος αφαίρεσης των κηρηθρών από τις κυψέλες και απομάκρυνση των μελισσών, αφού πρώτα φυσικά έχουμε καπνίσει το μελίσσι, είναι τινάζοντας το πλαίσιο μέσα στην κυψέλη και μετά με την μελισσοκομική βούρτσα, την οποία την τοποθετούμε σε ένα δοχείο με νερό για να μην κολλάει από τα μέλια, διώχνουμε τις μέλισσες που έχουν απομείνει. Προσέχουμε ώστε να μην υπάρχει καμία μέλισσα στο πλαίσιο που αφαιρέσαμε, και το τοποθετούμε γρήγορα μέσα σε μια κενή κυψέλη που έχουμε δίπλα μας, και αμέσως την σκεπάζουμε με ένα καπάκι.
Την αφαίρεση των πλαισίων πρέπει να την κάνουμε γρήγορα, ήρεμα και προσεχτικά, χωρίς να πληγώνουμε τις κηρήθρες και να στάζουν κάτω τα μέλια, γιατί οι μέλισσες τότε αναστατώνονται, γίνονται επιθετικές και υπάρχει κίνδυνος λεηλασίας. Αφού τελειώσουμε την αφαίρεση των πλαισίων με μέλι, τα μεταφέρουμε στον χώρο μελιτοεξαγωγής, ο οποίος θα πρέπει να είναι καθαρός, και καλύτερα ντυμένος με πλακάκια, να έχει ηλεκτρικό ρεύμα, νερό, καλό φωτισμό, και να αερίζεται. Θα πρέπει να προσέχουμε όταν χρησιμοποιούμε λαμπτήρες φθορισμού, γιατί μπορεί να γίνει συντονισμός με την ταχύτητα περιστροφής του μελιτοεξαγωγέα και ενώ αυτός περιστρέφεται να νομίσουμε πως είναι σταματημένος και να βάλουμε τα χέρια μας μέσα και να έχουμε ατύχημα.

Κάποιες φορές που το μελισσοκομείο είναι πολύ μακριά από το σπίτι, η μελιτοεξαγωγή γίνεται δίπλα στο μελισσοκομείο, στο φορτηγό του μελισσοκόμου ή σε κάποια σκηνή. Σε αυτές τις περιπτώσεις οι χώροι δεν είναι καθόλου ιδανικοί για την διαδικασία του τρύγου και υπάρχουν πολλά προβλήματα. Το μέλι που βγάζουμε από τον μελιτοεξαγωγέα το φιλτράρουμε και το τοποθετούμε σε ειδικά ανοξείδωτα δοχεία για διαύγαση. Μετά από 2~3 ημέρες βλέπουμε στην επιφάνεια του δοχείου να υπάρχει αφρός τον οποίο αφαιρούμε με ένα κουτάλι. Στον αφρό ίσως υπάρχουν κάποια πολύ μικρά σωματίδια που πέρασαν από το φίλτρο. Όμως επειδή το ειδικό βάρος του μελιού είναι μεγαλύτερο ανεβαίνουν όλα στην επιφάνεια και το μέλι που αντλούμε από το κάτω μέρος του δοχείου είναι απαλλαγμένο από αυτά. Στη συνέχεια το τοποθετούμε σε γυάλινα βάζα ή σε ανοξείδωτα δοχεία, για κατανάλωση ή πώληση. Όταν ολοκληρώσουμε την διαδικασία του τρύγου καθαρίζουμε σχολαστικά τα σκεύη και τα εργαλεία που χρησιμοποιήσαμε, για να τα έχουμε έτοιμα για τον επόμενο τρύγο.
Τα πλαίσια που έχουμε ξεμελίσει τα επιστρέφουμε στα μελίσσια. Η καλύτερη ώρα για να τα επιστρέψουμε είναι το απόγευμα. Αν είναι ο τελευταίος τρύγος, τα αφήνουμε για να τα γλείψουν οι μέλισσες και μετά από λίγες ημέρες τα ξαναπαίρνουμε για αποθήκευση.
Οι παραπάνω φωτογραφίες είναι από τον τρύγο (ξαλάφρωμα) στον Ελικώνα το Σάββατο 29 Μαΐου 2010, και από την διαδικασία μελιτοεξαγωγής στο εργαστήριο του Παναγιώτη Αδάμου (ΜΕΛΙΣΣΟΚΙΝΗΣΗ ΒΟΙΩΤΙΑΣ) στην Πέτρα Βοιωτίας. Η διαδικασία διαύγασης και συσκευασίας έγινε στο εργαστήριό μου (ΜΕΛΙ ΕΛΙΚΩΝ) στις Θεσπιές.

Εύχομαι καλή δύναμη σε όλους, καλά μέλια και καλό καλοκαίρι.